Traverten Taş Temizliği ve Bakımı: Doğal Taşlar Nasıl Temizlenir?

Tarih : 3.04.2024

Doğal taşlar, estetik ve dayanıklılıklarıyla hem iç hem de dış mekanlara benzersiz bir görünüm katarlar. Bu taşlardan biri de traverten taşıdır.

Farklı kullanım alanları bulunan travertenler ise zamanla kirlenme, lekelenme ve doğal aşınma gibi olumsuz faktörlerle karşılaşabilir. Tortul kayaçlar arasında yer alan traverten taşların ham yapısı pek çok lekeyi ve kalıntıyı içine çekebilecek özelliğe sahiptir. Bu durumda ise traverten taş temizliği ve bakımı önemli hale gelir.

Traverten Temizliği Nasıl Yapılır?

İç veya dış alanda kullanılan ve farklı sebeplerle zedelenen travertenler için leke çıkarıcı veya yüzey temizleyici olarak satılan birçok ürün bulunmaktadır. Bu ürünler genellikle traverten taşının yüzeyinde oluşan lekeleri çıkarmak konusunda yüzde yüz başarı sağlamazlar.

Traverten çeşitlerinin her birinin kendine has rengi, türü, sıra dışı yapısı ve lekenin yüzeydeki temas süresi gibi etkenler temizlik durumunu etkileyen faktörler arasında yer alır. 

Bu etkenlerin yanı sıra traverten taşının doğal zedelenmesi sebebiyle rengin beyazlaması veya sararması gibi durumlar da söz konusu olabilir. Bu sebeple kullanılacak yüzey temizleyicinin asit seviyesine dikkat etmek gerekir. 

Traverten taşlarının temizliği, uzun ömürlü kullanım ve estetik bir görünüm sağlamak için düzenli olarak yapılmalıdır. İşte, traverten taş temizliği için bir rehber:

Yüzey Hazırlama

Traverten taşı temizlemeden önce üzerini kaplamış olan toz, kum veya diğer kalıntılardan arındırmak gerekir. Bu işlem için yumuşak bir fırça veya süpürge kullanabilirsiniz. 

Temizleme Çözeltisi Hazırlama

Etkili bir traverten taş temizliği için sıcak su ve yumuşak bir temizlik maddesi kullanılır. Profesyonel destekten yararlanılmıyorsa, amonyak veya sirke gibi aşındırıcı maddelerden kaçınmak gerekir.

Asit oranı yüksek olan bu ürünler taşın yapısına büyük zararlar verir. Bir kova sıcak suya birkaç damla pH dengeli bir temizlik maddesi eklenmelidir. 

Yüzeyi Temizleme

Hazırlanan temizlik çözeltisi bir bez ya da sünger yardımıyla traverten taşın yüzeyine direkt uygulanabilir. Yavaş ovma hareketleri taşın aşınmasını önler. Traverten hassas bir yağıya sahip olduğundan temizlik için sert cisimlerden kaçınılmalıdır.

Yüzey temizlik işlemi bittiğinde çözeltinin yüzeyde kalmaması için taşın ılık su ile durulanması gerekir. 

Traverten Yüzeyinde Oluşan Her Lekeyi Çıkarmak Mümkün Mü?

Traverten taşının gözenekli yapısı ve süngerimsi görünümü sebebiyle belirli aralıklarla silme, parlatma ve cilalama işlemlerinin yapılması gerekir. 

Traverten taşın yer aldığı ortamdaki kullanıma bağlı olarak yüzeyde oluşan lekeler ve zedelenmelerin onarım ile tadilatı neredeyse her zaman için mümkündür. 

Traverten taşlar bakımı ve temizliği yapıldığında ilk günkü halini uzun yıllar koruyabilir. Fakat bunun başarı oranı taşın cinsi ve kalınlığına bağlı olarak da değişiklik gösterir. 

Traverten sızdırmazlığı bakımından cilalar ile koruma oluşturmak mümkünken, yüzeyde oluşan lekeler bazen inatçı bir tavır gösterebilir. 

• Limon ve portakal gibi asitli yiyecek lekeleri yüzey renginin değişmesine sebep olur ve traverteni aşındırır.
• Yağ lekeleri, yüzey renginin solmasına neden olur ve taşın içine nüfuz edebilir.
• Paslanan taşlar yüzeyde kahverengi bir renk tabakası oluştursa da travertenin içine sızma eğilimi göstermez.
• Vişne veya nar gibi birçok yüzeyde zor çıkan lekeler, travertenin rengini değiştirebilir.
• Yüksek ısıdan kaynaklı (220 derece ve üzeri) yüzey lekeleri taşın renginin beyazlamasına veya sararmasına neden olabilir. 
• Güneş ışınlarına maruz kalan dış mekân traverten taşlarının renginde solma yaşanabilir.
• Asetat özelliğine sahip kalem lekeleri traverten yüzeyinde bir tabaka oluştursa da taşın içine sızma yapmaz.
• Mürekkep lekeleri hem yüzey renginde değişikliğe sebep olur hem de taşın içine nüfuz edebilir.
• Traverten taş yüzeyinde oluşan tüm bu leke ve zedelenmelerin ortadan kaybolup taşın ilk günkü haline dönmesinin en garanti veren yolu profesyonel bir yardım alarak yüzey parlatma (silim-cilalama) yapılmasıdır.

Özel silim makineleri ile pH değeri oldukça düşük olan yüzey temizleme malzemeleri (honlama ve parlatma kremleri) kullanılarak traverten taş yüzeyindeki temizlik ve parlaklık geri kazandırılır. 

Leke boyutu ve taşın aşınma durumu çok fazla olmadığı takdirde yukarıda bahsedilen çözelti evde hazırlandığında da lekeler çıkabilir. Fakat lekeye ve taşın aşınmasına bağlı olarak bazen bu yöntem etkili olmak yerine, travertenin renk yapısını tamamen bozabilir ve yüzeyi de gözle görünür şekilde aşındırabilir. 

• Asitli yiyecekler sebebiyle oluşmuş olan lekelerin temas süresi çok kısa ise soğuk su ile hızlıca müdahale edilerek limonun asit etkisi düşürülebilir. 
• Yağ lekeleri genellikle pH değeri düşük temizleyicilerle çıkarılabiliyor. 
• Pas lekesi kısa sürede fark edildiğinde diş macunu etkili bir çözüm olabilir.

Bu maddeler lekeyi hızlıca çıkarmanın mümkün olduğu kolay çözümler arasında yer alıyor. Hasarın ve lekenin daha büyük olduğu durumlarda ise bazı özel asit temizleyiciler gerekebildiğinden, profesyoneller harici taş temizliği yapılması pek uygun görülmüyor.

Traverten Taşının Özelliklerinin Temizliğe Etkisi 

Doğal olarak oluşan bir kireç taşı türü olan traverten taşı, gözenekli yapısıyla tanınmaktadır. Renkleri ve ton geçişleri ile inşaat ve dekorasyon alanlarında sık kullanılan bir malzemedir. Fakat yapısal özellikleri, taşın kolayca su ve kir emmesini kolaylaştırmaktadır. Bu sebeple doğru bir temizlik yöntemi gereklidir.

Doğru temizlik yöntemleri ve kimyasal ürünler seçilmediğinde traverten taşına zarar vermek oldukça kolaylaşır. Kalıcı lekelerin oluşmaması için özenli hareket etmek önem kazanmaktadır.

Traverten Temizliğinde Hangi Kimyasal Temizlik Ürünleri Kullanılabilir?

Taşın yapısını korumak ve etkileyici görünümünü uzun yıllar boyunca kaybetmemesini sağlamak için hangi kimyasal ürünlerle temizlik yapıldığına dikkat edilmelidir. 

Traverten taş temizliğinde kullanılabilecek kimyasal temizlik ürünleri aşağıdaki gibidir:

• Yumuşak sabunlar veya pH dengeleyici temizleyiciler
• Oksijenli ağartıcılar veya sodyum perkarbonat
• Asidik olmayan temizleyiciler
• Doğal sirke

Traverten Taşların Yüzey Temizliğinde Nelere Dikkat Edilmeli?

Eski çağlardan bu yana kullanımı her daim güncel olan traverten taşlar, kullanıldıkları alanda zarif ve estetik bir hava yaratıyor.

Kolezyum’da dahi kullanılan bu taşların kullanım süresi epey uzun. Günümüzde hem iç hem dış mekanlarda rahatlıkla tercih edilebilen traverten taşın ömrünü uzatabilmek için bazı önlemler alınabilir.

• Traverten yapılmış olan mutfak tezgahının üzerinde tercih edilebilecek olan pre-stretch film, yüzeye sıkı bir tutuş sağladığından mutfakta kullanılan kesici aletlerden taşın zarar görmemesini sağlar.
• Sıcak tencere koyulan veya kesme-doğrama işlemleri yapılan traverten masa ve tezgahlarda saydam plastikten yapılan yumuşak kaplamalar kullanılabilir. Böylelikle hem traverteni koruyabilir hem de yiyecek ve içecek kalıntıları ile taşın arasında bir perde çekilmiş olur. 
• Traverten kullanılan alanların günlük temizliği doğru bir şekilde yapıldığında kullanım süresi de kendiliğinden uzamış olur. 
• Traverten taş yüzeyinin genel ve günlük temizliği için Arap sabunu kullanmak oldukça faydalıdır.
• Traverten taşta bir zedelenme veya lekelenme yerine sadece matlık hâkim ise muz kabuğunun iç kısımları ile yüzey temizlenebilir. Böylelikle parlak bir görünüm tekrar kazanılır. 

Uzun ömürlü ve bakımı kolay traverten taşlar için Cemar Marble ile iletişim kurmayı unutmayın!